Met de vraag naar de totem, de ziel, vuur en bedoeling van ieders organisatie keren we na het eerste college in de collegereeks de Building Tribes van Jitske Kramer, huiswaarts. Een vraag die er toe doet als een organisatie een transformatie door gaat maken. Een vraag die me intrigeert en me bezig blijft houden.
Medewerkers grijpen vaak terug op symboliek
Ik realiseer me, dat ik bij de vraag naar de bedoeling en bestaansrecht van een organisatie, vaak gewezen wordt op het bestaan van een strategieplan, of visiedocument van de organisatie. Is dat wat echt leeft onder de mensen? Ik heb door leren vragen. Hoe is het tot stand gebracht? Wie heeft er aan bijgedragen? Leeft het plan ook buiten de MT hei sessies? Weten medewerkers hun bijdragen aan de bedoeling van de organisatie weer te geven? Het blijft me bezig houden omdat ik meerdere malen bij opdrachten heb meegemaakt dat medewerkers eerder teruggrijpen op symboliek als, ‘het monumentaal pand wat op het terrein staat’, of ‘de gebruiken bij bepaalde momenten in het jaar’, of ‘de gang met portretten van voorgaande leiders’, om te duiden wat de bedoeling is van een organisatie. Eerder dat, dan verwijzen naar een visie of strategieplan.
Bestaansrecht
De vraag, ‘wat is de totem, de ziel, vuur en bedoeling van uw organisatie’ bracht me terug naar mijn roots. Opgegroeid in de Bollenstreek en komende uit een ondernemende familie aan kwekers, probeerde ik te duiden wat het antwoord ten aanzien van ons familiebedrijf is. Wat symboliseert daar de ziel, vuur en bedoeling? Aan ons familiebedrijf ligt geen strategieplan of visiedocument ten grondslag. En toch is het bedrijf al generaties lang in handen van één familie en zijn belangrijke koerswijzigingen doorgevoerd om het bestaansrecht als kwekerij te bestendigen.
De bollenschuur
‘Wat maakt dat de klant is niet alleen een klant is voor dit jaar, maar ook voor het jaar erop. Wat maakt dat hij daarnaast ook nog optreedt als ambassadeur.‘ Dat is wat mijn vader aangaf als de ziel, vuur en bedoeling van ons bedrijf. De kracht van het bedrijf vormt naast het leveren van kwaliteit, ook de klanten echt te kennen. Zodanig dat we naadloos kunnen aansluiten bij hun behoeften aan product, service of advies. Niet een strategieplan symboliseert hier het bestaansrecht van het bedrijf, maar onze ‘bollenschuur’ met de familienaam in duidelijke letters bovenin de nok van het dak. De ‘bollenschuur’ waar de familie, de klanten en het proces om de bollen klaar te maken voor verzending, bij elkaar komen. Waar tijdens het werk urenlang gesproken wordt over wat het beste is voor de klant, en wat het beste is voor het bedrijf. De strategie heeft het papier nooit gehaald maar wordt ‘gewoon’ elke dag tijdens het werk besproken, aangehaald en zonodig bijgesteld.
Bewustwording
Wat het belang is om de kracht van de totem, de ziel, vuur en bedoeling van een organisatie te kennen? In een woord samengevat is het belang, ‘bewustwording’. De woorden van mijn vader nog in gedachten besef ik me dat het voor mij een basis geeft om te toetsen of de organisatie nog ‘op de goede weg’ is. De impact te beseffen wanneer er keuzes gemaakt moeten worden die af gaan wijken van een eerder ingeslagen pad. Dat de kracht ligt in het gesprek over wat de bedoeling is.
